Sliedrecht / Baggermuseum

Zaterdag 20 maart 2010 heb ik “Aan de Lange Weg’ van theatergroep de LuiaardVrouwe beleefd. Beleefd zeg ik omdat we in een gedateerde kneuterige huiskamersetting deze auditieve parel tot ons konden nemen.
Thema’s als oorlog, de dood, mensen die uit de sociale sleur breken, oud-Indiëgangers, de weverij: het hele ‘derpse zuije’ van zuid-oost Brabant zoals het in de jaren 50-60 was in een dorp tussen Eindhoven en Deurne. Van geweld in het begin, flarden van gezinsituaties, persoonlijk leed en genoegen, leedvermaak en roddel: alles wordt neergelegd als een palet van kleuren die zich gaandeweg in een mooi schilderij laten zien in je hoofd.
Het boek van Meurs A.M. is prachtig vertaald naar een hoor-theater-spel door Patrizia Filia, de bezielende kracht achter de LuiaardVrouwe. Laten we hopen dat deze pareltjes van cultuur niet verdwijnen door schrappen in subsidies, want dan krijgt de armoede er een dimensie bij.
Diny Koppens

Alblasserdam / Landvast

Het verstilde beeld, / uit lang vervlogen tijden.... / De huiskamer, / het schemerlicht. / Het huis mijns vaders, / heeft vele woningen. / Stemmen en geluiden, / halen terug / dat, wat / is geweest. / Geborgenheid in samenzijn, / het kind in mij herleeft. Verhalen maken wakker, / wat lange tijd al sliep. / De angst en vreugde, / toch van alle tijden. / De gestage voortgang / tussen rust en turbulentie. / Aansluiting, afwijzing, / vriend en vijand / Dankbaarheid aan allen / die voorgingen in de tijd. / Bewijs van "over" leven / naar telkens weer / opnieuw beginnen / Op weg naar verder / en weer terug. / Zonder einde of begin / opgaan, blinken en verzinken. / Met een glimlach / op de lippen / om het menselijk bestaan / Waakt een oude ziel... / dat verhalen niet verloren gaan. Dankjewel voor een avond vol rijkdom.
Fien den Hartog

Altijd in voor iets bijzonders. Naar het theater voor het beluisteren van een hoorspel. Heerlijk. Beelden uit vroegere tijden worden opgeroepen. Sommige doen pijn. Er zijn er die een glimlach oproepen. Ik zie in gedachten mijn vader op de solex met zijn leren jas en leren cap. Het mooie van het hoorspel is het bewuster worden van wat je allemaal al hebt geleefd en wat je heeft gevormd tot wat je nu bent. Het is of onze jeugdherinneringen zorgvuldig in ons onderbewustzijn opgeborgen liggen als de waardepapieren in de kelders van een bankgebouw. .Zij wachten daar rustig totdat een stoutmoedige bankrover ze uit hun isolement verlossen komt. (…). Uit De sneeuw van weleer van Bertus Aafjes. Dank voor de heerlijke avond. Ik vond het een mooie ontmoeting.
Bep Opmeer

Hendrik-Ido-Ambacht / Cascade

Brava, bravo, bravo!!! Het was spannend, meeslepend, emotioneel, menselijk, en zo is het echte leven van echte mensen, en alles gebeurde in deze levens, omdat het zo is en zo gaat. Wel done!! Applaus voor de vertolkers, applaus voor het geluid, knap in elkaar gezet. En applaus voor de regie, weer gedaan met zoveel passie. Applaus voor het bedenken hiervan.... Ik zou het meerdere keren kunnen horen (en had dat natuurlijk moeten doen, helaas, te laat).
Nine Molenaar

Nooit had ik gedacht dat ik meer dan twee uur lang geboeid zou raken door zo’n ogenschijnlijk simpel verhaal als dat van de ‘Aan de Lange Weg.’
Wie schets mijn verbazing dat ik met moeite opstond om naar het toilet te gaan. Ik was er niet van los te rukken. Wanneer wij denken aan exotisme dan denken we allemaal aan verre landen. Dit hoorspel bracht het exotisme dicht bij huis en toch…. Nederlandser kon het niet zijn.
Nog nooit heb ik zo’n intieme kijk op het plattelandsleven in Nederland geworpen. Ik het voor me opdoemen, weer wegglijden, weer opdoemen... Ik heb het niet over de wijdsheid van het landschap, maar de mensen die het bevolken, die het toen bevolkten.
Het knappe was dat dit gebeurde ondanks het feit dat het plaatselijke dialect slechts doorschemerde in het klankenspel van de Nederlandse taal. Misschien juist wel dankzij.
Dat het een Italiaanse regisseuse is geweest die dit voor elkaar gekregen heeft maakt het nog intrigerender. Dat maakt het project, hoe intiem en ogenschijnlijk kleinschalig ook, niet alleen tot een Europees project, maar ook tot een transcultureel. Ik zou willen dat Nederland, maar ook Europa meer aandacht zou schenken aan dit soort parels.
Het roept verlangens op naar een echte Europese eenheid waarin mensen uit diverse uithoeken niet alleen hun eigen verhaal vertellen maar ook die, ver van hun eigen streek. Patrizia Filia zou zo’n ‘grensverleggend’ project uitstekend kunnen leiden. Ik stel voor om haar hiervoor uit te nodigen.
Hoeveel werkelijke inzicht hebben wij nu eigenlijk over wat er werkelijk heeft plaatsgevonden. Natuurlijk, we weten veel... maar het gaat niet alleen om veel weten. Het gaat ook om inzicht. Ik heb nooit geweten hoe groot, ingrijpend en groots de ontwikkeling op het Nederlandse platteland was. In materieel, sociaal maatschappelijk en ook in moreel opzicht.
Het gevoel van benauwdheid die ik dikwijls krijg als ik denk aan wonen op het platteland verdween naarmate ik mij meer liet meeslepen door het hoorspel. Niet dat ik nu plotseling op het platteland wil wonen... daarvoor ben ik teveel stadsmens geworden. Het nodigt wel uit tot fietsen... veel fietsen.
Dit hoorspel hoort thuis in het Nationale Museum als het er ooit komt.
Merapi Obermayer